نام ها و نشان ها در گيلان و مازندران
مانديم و خواهيم ماند
نام ها و نشان ها در گيلان و مازندران
-------------------------------
بد جوری دارند ما را مجازات می کنند, صحبت تنها سر ريختن بمب هايشان, يا طولانی تر کردن صف های نان, شير يا گوشت نيست. می خواهند "ما" را, يعنی هويت ايرانی را از ما بگيرند. می خواهند با دزديدن هويت ملی فرهنگ سازان و فرهنگ ورزانی که به وجودشان به عنوان ايرانی افتخار می کنيم , همچنين با دزديدن نامها و نشانه هايی که يادآور "ما" بودن مان از گذشته های دور ميباشند, اعتماد به نفس جمعی وملی را از ما بگيرند. می دانند که گروه , جمع يا ملتی اگر از بستگی ها و دلبستگيهای مشترک , فرهنگ و ارزشهای مشترک, تاريخ و دستآوردهای مشترک محروم باشد, حتما از اميدها و آرمانها ی مشترک جمعی , گروهی و يا ملی نيز بی بهره خواهد بود و انگيزه ای برای دفاع از خود به عنوان ملت نخواهد داشت. می بينيم که چگونه ابن سينا, رازی , خيام و شهرزاد قصه گوی عرب می شوند و مولوی و نظامی و بابک خرم دين ترک, خوزستان به عربستان و خليج فارس به خليج عربی تغيير نام می دهند. خروار خروار از دفينه های ماندگار از نياکان ما روزانه راهی موزه ها و يا کلکسيون های آمريکا , اروپا و اسرائيل می گردند. سالانه چندين کنفرانس و سمينار فرهنگی و پژوهشی درباره مولوی, خيام, ابن سينا و هزار و يک شب و ديگر دستاوردهای فرهنگی, ادبی و علمی ايران در آمريکا و اروپا تشکيل می گردد بدون آنکه حتی از يک ايرانی برای شرکت در آنها دعوت به عمل آورند. در فيلم هايشان اگر نامی از ايران برده شود حتما برای توهين کردن به ما, منظورم از "ما" ملت ايران است نه دولت, بوده و وحشی و بی فرهنگ مان معرفی می کنند. رياکارانه خود را دوست ملت ايران و با بی شرمی طرفدار استقرار دمکراسی در ايران معرفی ميکنند, ولی پا به پای نهادهای دولتی مان که روز به روز بر محدوديتهای استفاده از اينترنت می افزايند, آنها هم ما را محدود می کنند. ايرانيها عليرغم تمام فشارها و محدويت های داخلی از بزرگترين استفاده کنندگان استفاده از اين وسيله اطلاعاتی در مقايسه با ديگر کشورهای موسوم به جهان سوم می باشند. اما می بينيم که مثلا کشورهايی چون مصر, امارات و اردن و امثالهم در جستجوگرهايی چون گوگل بخش ويژه خود را دارند ولی ما را از آن محروم ميکنند. قسم روباه را باور کنيم يا دم خروس را؟
در زير فشار منگنه های غريبه و "خودی" به عنوان يک فرد ايرانی خيلی تنهاييم, فقط با گرامی داشت و حفظ هرآنچه را که موجب همبستگی و تحکيم "ما" بودنمان می شود, حتی اگر آن چيز نام و نشانی بيش نباشد, می توانيم به مثابه يک ملت رفتار کرده و با خرد ملی خود را از قيد فشار منگنه ها رها سازيم . آنوقت شايد با اتکا به نفس بتوانيم خطاب به دشمنانمان بگوييم: بيهوده تلاش نکنيد ما را بترسانيد, ما نمی ترسيم. ميدانيم که قدرت ارتش هايتان بسيار بيشتر از ارتش اسکندر است , ميدانيم که سپاهيان شما در توحش و تعصب و ددمنشی دست کمی از سپاهيان عرب و ترک و مغول ندارند. اما آيا ميدانيد که ما عليرغم همه ددمنشيها و تاراجگريهای ارتشهای اسکندر و اعراب و ترکان و مغولان ما مانديم ؟. نه تهاجمات وحشيانه بيگانگان و نه بيش از دو هزار سال پيگرد , زندان, شکنجه و اعدام توسط خودکامگان وطنی, از پس بودن ما برآمدند. گرچه هزاران هزار از ما قربانی شديم, اما مانديم و خواهيم ماند.
------------------------------------
قصدم اين بود که درباره ريشه و معنای نام های شهرها, رودها, کوهها... و خلاصه وجه تسميه اماکن گيلان و مازندران مطلب کاملی تهيه کرده تا با درج آن در گاهنامه اينترنتی شماليها در اختيار هم ميهنان مان قرار گيرد. اما همانطور که ملاحظه می کنيد نام بسياری از اماکن در ليست زير وجود ندارد. علت اش نبود منابع و ماخذ معتبر و يا بی اطلاعی من از وجود آنها می باشد. از همه شماليهای عزيز می خواهم که اگر اطلاعاتی درباره نام شهر و يا ديگر اماکن شمال دارند برای تصحيح و تکميل اين ليست آن را از طريق پست الکترونيکی که در بالای صفحه آمده و يا پر کردن فرم تماس که آدرس آنرا سطر پايين می نويسم در اختيارم قرار دهند
http://www.shomaliha.com/tamas.html
گيلان
کادوسيان يا کاسپيان نام مردمان بومی بود که در گيلان امروز و بخش هايی از مازندران ميزيستند. ديگر اقوام, مثل آشوريها, يونانيها و مادها آنها را به نامهای کادوسيان, آمردان و گلان(گيلان) می ناميدند. همانطور که مثلا آلمانی ها به نامهای ژرمن, دويچ, توسک و آلمانی ناميده می شوند. به روايتی کادوسيان خود شامل سه قبيله خويشاوند: کادوسيان, آمردان و گلان بودند. باری نام سرزمين گيلان ماخوذ از نام قوم باستانی ساکن ساحل جنوبی دريای مازندران يعنی کادوسيان و يا گلان می باشد
مازندران
نام قديمی مازندران تپورستان (طبرستان شکل عربی آن) بود که برگرفته از قوم تپورها می باشد. تپورها, آمردان, گلان و کادوسيان اقوام خويشاوندی بودند که در ساحل جنوبی دريای مازندران می زيستند. به گفته ابن اسفنديار نام مازندران بعدها جانشين تپورستان شد. درباره معنای آن چند روايت است که تنها به چهار روايت رايج تر اشاره می کنم.
ريشه کلمه مازندران را از كلمه " ماز" به معنى" دژ" مى دانند. می دانيم که به فرمان مازيار بن قارن سردار معروف طبرستان، براى جلوگيرى از نفوذ اعراب در نقاط حساس اين منطقه به احداث دژ پرداختند و مازندران را به صورت (ماز + اندرآن) به معنى " دژ درآن" مى شناختند. يکی از اين دژها که هنوز پابرجاست قلعه مازيار می باشد که در شمال تهران بعد از قلعه توچال و مهرچال قرار دارد
به روايتی کلمه مازندران آميخته‌ای از ماز به معنی بزرگ و و اينديرا يعنی ديو و ان پسوند مکان می باشد که معنی جايگاه ديو بزرگ يا ديو سپيد که همان دماوند باشد را ميدهد . ملک الشعراء بهار ميگويد: ای ديو سپيد پای در بند / ای گنبد گيتی ای دماوند
ابن اسفنديار معتقد است موز نام کوهی در منطقه بوده و مازندران يعنی جايی که کوه موز درآن (دران) واقع بوده و موزندران به تدريج به مازندران تبديل شده است
بالاخره آقای جواد مفرد کهلان می نويسند: نام مازندران و مازنی اوستا را از ريشه مز (بزرگ)- زن می گيرم يعنی "سرزمين زن يا الهه بزرگ" يا "سرزمين مردم زن سالار" که اين به طوری که ازپرستش الهه آب ها و مقام نسبتاٌ والای زن در جامعهً مردم شمال ايران يعنی مازندران و گيلان پيداست با سنت های کهن اين ديار پيوند دارد.
برای اطلاعات بيشتر می توانيد به تارنمای مازندنومه به آدرس زير مراجعه کنيد:
http://www.mazandnume.com
دريای مازندران, کاسپين, خزر
همه جای دنيا و از جمله بيشتر کشورهای ساحلی اين درياچه زيبا , آن را به نام ايرانی کاسپين که بر گرفته از نام قوم ايرانی کاسپيان که در شمال ايران می زيستند می نامند, الا خودمان. روان شاد کريم کشاورز می نويسد: دريای خزر در دورانهای گوناگون به اسامی کرانه نشينان آن و يا اقوام و قبايلی که گهگاه در مجاورت آن مسکن گزيده بودند ناميده می شده و تمام يا بخشی از آن به نامی موسوم بوده, مانند: دريای خزران, دريای کاسپيان, دريای هيرکانيه(گرگان), دريای جرجان, دريای گيلان(يا بحرالجيل), دريای ديلم, دريای طبرستان, دريای مازندران. ياقوت حموی می گويد که ارسطو اين دريا را هيرکانيه ناميده. اعراب نخست اين دريا را بحر جرجان و سپس بحر خزر ناميدند. بطلميوس آن را دريای هيرکانيه می خواند. ابن خلدون آن را بحر طبرستان می نامد
برای اطلاعات بيشتر می توانيد به تارنمای ورگ به آدرس زير مراجعه کنيد:
http://www.varg.ir/archives/2005/09/post_9.php
آمل
نام آمل از نام يک دختر زيبای مازندرانی به نام آمله گرفته شده است. می گويند پادشاه بلخ که عاشق آمله بود پس از سالها تلاش بالاخره به وصال خود رسيد و در محل کنونی آمل قصر بزرگی برای وی ساخت که بعدها به شهر بزرگی تبديل شد. به روايتی ديگر نام آمل از نام قوم باستانی آمردان که در مازندران می زيستند گرفته شده است. نام آمل شانزده بار در شاهنامه آمده است. فردوسى بزرگ، آنگاه كه از بيداد سلطان محمود غزنوي، جلاى وطن كرد به آمل نزد پادشاهان آل باوند و آل زيار پناه برد
آستارا
در گذشته چون در منطقه آستار مردابها و باتلاقهای زيادی بود کاروانهايی که از آنجا می گذشتند بسيار آهسته و با احتياط بايد از آن منطقه می گذشتند, و آن منطقه را آسته رو يا آهسته رو می خواندند, که کم کم به آستارا تبديل شد
انزلی
چند روايت درباره نام انزلی:1: انزلی برگرفته از کلمه انزليج يعنی اسکله ی پهلو گرفتن کشتی ها.2: برگرفته از نام قوم انزان که در گذشته در ساحل دريای مازندران می زيستند. 3: انزل و يا انگر که معنی لنگر می دهد. 4: چون کادوسيان, يعنی ساکنان بومی گيلان با پارسيان متحد شدند, به اين مناسبت اين محل را انشان يا انزان که خاستگاه پارسيان بود ناميدند. سال 1314 نام شهر را به پهلوی تغيير دادند و در سال 1357 دوباره به انزلی تغيير يافت
بابل
بابل در گذشته های دور به سبب وجود آتشکده ميترا در آنجا "ما ميتر" و به گويش بوميها "مه ميترا" يعنی جايگاه ميترای بزرگ ناميده ميشد. اعراب آنرا مامطير می ناميدند. به علت قرار داشتن بين دو شهر بزرگ آمل و ساری و گسترش بازارها و روابط تجاری به بارفروش تغيير نام يافت. سال ۱۳۱۰ خورشيدی به بابل تغيير نام يافت. که برگرفته از نام بابلرود می باشد. نام بابل از دو بخش "با" يعنی آب يا مايعات و "بل" يعنی فراوان تشکيل می شود که در مجموع به معنای آب فراوان است
بابلسر
نام قديم آن مشهدسر بوده است. اين نام از آن رو بر اين شهر نهاده شده بود که مردم گيلان و غرب مازندران برای سفر به مشهد از اين شهر می گذشتند. بعدها به خاطر نزديکی با شهر بابل و بابلرود به بابلسر تغيير يافت
بهشهر
بهشهر نامی است که حدود 70 سال پيش به اين شهر داده شد. در ابتدا به علت فراوانی گورخر وحشی در منطقه خرگوران ناميده می شد. مدتی هم ناميه، كبود جامه، و تميشه ناميده می شد. شاه عباس صفوی چون مادرش از بهشهر بود شهر را اشرف يا اشرف البلاد نامگذاری کرد.
تنکابن(شهسوار)
تنکا نام قلعه ای بود در منطقه و چون شهر در پای اين قلعه ساخته شد آنرا تنکابن (بن يعنی پای, زير) ناميدند. سال 1310 نام شهر را به شهسوار تغيير دادند. بعداز انقلاب دوباره به تنکابن تغيير يافت. تنکابن يا شهسوار شايد تنها شهر در ايران باشد که از هر دو تا نامش تقريبا بطور مساوی از طرف خود اهالی و يا ديگر ايرانيان استفاده می شود
رامسر
نام قديم رامسر سخت سر بود.منطقه بين تنکابن(شهسوار) و رودسر که شهر رامسر بين آنها قرار دارد از مناطقی است که هيچ کدام از مهاجمان بيگانه, از اسکندر گرفته تا اعراب و ترکان و مغولان نتوانستند آنرا به تصرف کامل خود درآورند. به همين جهت تمام اين منطقه و مردمانش را که در مقابل زورگويان و مهاجمان مقاومت و سرسختی بسيار نشان می دادند سخت سر می ناميدند. بعدها به بزرگترين دهی که در منطقه بود(در محل رامسر کنونی) سخت می گفتند. سال 1314 نام شهر از سخت سر به رامسر تغيير يافت
رشت
نام قديم رشت دارالمرز بود. نميدانم از کی به رشت تغيير يافت. روايتی است که چون اين شهر يکی از مراکز بزرگ ابريشم ريسی بود نام رشت که مشتق از ريسيدن و رشتن است روی آن گذاشته شد. به روايتی ديگر کلمه رشت از دوبخش "رش" يا وارش که به معنی باران ريز است و پسوند "ت" که تداوم را ميرساند تشکيل شده است, و مجوع آن می شود شهر باران های هميشگی. به عقيده دهخدا کلمه رشت به حساب ابجد سال 900 هجری می شود و چون شهر در اين سال ساخته شده است آنرا رشت ناميدند
رودسر
رودسر از شهرهای باستانی ايران است و در دوران باستان کوتم ناميده می شد. اعراب آنرا هوسم می ناميدند. حدود پانصد سال پيش نام شهر به رودسر(کنار رود) تغيير يافت
ساری
به گفته ابن اسفنديار فرخان بزرگ که از اسپهبدان مازندران بود, و در قرن اول هجری می زيسته, اين شهر را به نام فرزندش سارويه ساخته است. ساری از شهرهای باستانی مازندران است. بناى شهر را به توس پسر نوذر نسبت ميدهند. آرامگاه ايرج، سلم و تور، فرزندان فريدون را در ساری ياد کرده اند. منوچهر، شاه پيشدادی به خون خواهی پدر خود ايرج عموهايش سلم و تور را کشت و آنان را در کنار آرمگاه پدرش در ساری دفن کرد.
صومعه سرا
اسم اين شهر برگرفته از عارف بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری شيخ عبدالله صومعه ای می دانند که امروزه مزارش در اول جاده صومعه سرا ـ فومن قرار گرفته است. برخی بر اين باورند که چون در گذشته های دور در اين منطقه گلی به نام (صومعه) وجود داشته و اسم آن از آنجا برگرفته شده است. از آنجائيكه در زبان گيلكى صومعه سرا را " سوماسرا" تلفظ مى كنند،و با توجه به معنى كلمه "سوما" كه زاهد و بى ريا معنى مى دهد،گروهى اين مساله را دليل نامگذارى اين منطقه ميدانند. والبته قرار گرفتن تعداد قابل توجهى امامزاده و مسجد در اين منطقه نيز از نكات قابل اشاره در نامگذارى اين شهرستان مى باشد. (اين مطلب تماما از وبلاگ سوما می باشد که آدرس آن در پايين آورده می شود)
http://www.sooma.blogfa.com
لاهيجان
لاهيجان: يعنی شهر ابريشم . دکتر بهرام فره وشی استاد زبان های باستانی می نويسد : لاه در پارسی ميانه به ابريشم اطلاق می شده و در برهان قاطع لاه به معنی پارچه ابريشمی سرخ آمده است. لاهيگان که لاهيجان شده يعنی محلی که در آنجا ابريشم به دست می آيد
لنگرود
لنگرود که در قديم بندرگاهی آباد بود و چون در رودخانه اش کشتی ها و قايق ها لنگر می انداختند، نام "لنگر رود" و بعدها لنگرود را به خود گرفت
سماموز يا سما موس
چون سماموز تا چندی پيش بسيار ناشناخته بود , حتی برای اغلب شماليها, و همچنين اطلاعات گاها بسيار غلط درباره آن در سايتهای اين
نام ها و نشان ها در گيلان و مازندران
-------------------------------
بد جوری دارند ما را مجازات می کنند, صحبت تنها سر ريختن بمب هايشان, يا طولانی تر کردن صف های نان, شير يا گوشت نيست. می خواهند "ما" را, يعنی هويت ايرانی را از ما بگيرند. می خواهند با دزديدن هويت ملی فرهنگ سازان و فرهنگ ورزانی که به وجودشان به عنوان ايرانی افتخار می کنيم , همچنين با دزديدن نامها و نشانه هايی که يادآور "ما" بودن مان از گذشته های دور ميباشند, اعتماد به نفس جمعی وملی را از ما بگيرند. می دانند که گروه , جمع يا ملتی اگر از بستگی ها و دلبستگيهای مشترک , فرهنگ و ارزشهای مشترک, تاريخ و دستآوردهای مشترک محروم باشد, حتما از اميدها و آرمانها ی مشترک جمعی , گروهی و يا ملی نيز بی بهره خواهد بود و انگيزه ای برای دفاع از خود به عنوان ملت نخواهد داشت. می بينيم که چگونه ابن سينا, رازی , خيام و شهرزاد قصه گوی عرب می شوند و مولوی و نظامی و بابک خرم دين ترک, خوزستان به عربستان و خليج فارس به خليج عربی تغيير نام می دهند. خروار خروار از دفينه های ماندگار از نياکان ما روزانه راهی موزه ها و يا کلکسيون های آمريکا , اروپا و اسرائيل می گردند. سالانه چندين کنفرانس و سمينار فرهنگی و پژوهشی درباره مولوی, خيام, ابن سينا و هزار و يک شب و ديگر دستاوردهای فرهنگی, ادبی و علمی ايران در آمريکا و اروپا تشکيل می گردد بدون آنکه حتی از يک ايرانی برای شرکت در آنها دعوت به عمل آورند. در فيلم هايشان اگر نامی از ايران برده شود حتما برای توهين کردن به ما, منظورم از "ما" ملت ايران است نه دولت, بوده و وحشی و بی فرهنگ مان معرفی می کنند. رياکارانه خود را دوست ملت ايران و با بی شرمی طرفدار استقرار دمکراسی در ايران معرفی ميکنند, ولی پا به پای نهادهای دولتی مان که روز به روز بر محدوديتهای استفاده از اينترنت می افزايند, آنها هم ما را محدود می کنند. ايرانيها عليرغم تمام فشارها و محدويت های داخلی از بزرگترين استفاده کنندگان استفاده از اين وسيله اطلاعاتی در مقايسه با ديگر کشورهای موسوم به جهان سوم می باشند. اما می بينيم که مثلا کشورهايی چون مصر, امارات و اردن و امثالهم در جستجوگرهايی چون گوگل بخش ويژه خود را دارند ولی ما را از آن محروم ميکنند. قسم روباه را باور کنيم يا دم خروس را؟
در زير فشار منگنه های غريبه و "خودی" به عنوان يک فرد ايرانی خيلی تنهاييم, فقط با گرامی داشت و حفظ هرآنچه را که موجب همبستگی و تحکيم "ما" بودنمان می شود, حتی اگر آن چيز نام و نشانی بيش نباشد, می توانيم به مثابه يک ملت رفتار کرده و با خرد ملی خود را از قيد فشار منگنه ها رها سازيم . آنوقت شايد با اتکا به نفس بتوانيم خطاب به دشمنانمان بگوييم: بيهوده تلاش نکنيد ما را بترسانيد, ما نمی ترسيم. ميدانيم که قدرت ارتش هايتان بسيار بيشتر از ارتش اسکندر است , ميدانيم که سپاهيان شما در توحش و تعصب و ددمنشی دست کمی از سپاهيان عرب و ترک و مغول ندارند. اما آيا ميدانيد که ما عليرغم همه ددمنشيها و تاراجگريهای ارتشهای اسکندر و اعراب و ترکان و مغولان ما مانديم ؟. نه تهاجمات وحشيانه بيگانگان و نه بيش از دو هزار سال پيگرد , زندان, شکنجه و اعدام توسط خودکامگان وطنی, از پس بودن ما برآمدند. گرچه هزاران هزار از ما قربانی شديم, اما مانديم و خواهيم ماند.
------------------------------------
قصدم اين بود که درباره ريشه و معنای نام های شهرها, رودها, کوهها... و خلاصه وجه تسميه اماکن گيلان و مازندران مطلب کاملی تهيه کرده تا با درج آن در گاهنامه اينترنتی شماليها در اختيار هم ميهنان مان قرار گيرد. اما همانطور که ملاحظه می کنيد نام بسياری از اماکن در ليست زير وجود ندارد. علت اش نبود منابع و ماخذ معتبر و يا بی اطلاعی من از وجود آنها می باشد. از همه شماليهای عزيز می خواهم که اگر اطلاعاتی درباره نام شهر و يا ديگر اماکن شمال دارند برای تصحيح و تکميل اين ليست آن را از طريق پست الکترونيکی که در بالای صفحه آمده و يا پر کردن فرم تماس که آدرس آنرا سطر پايين می نويسم در اختيارم قرار دهند
http://www.shomaliha.com/tamas.html
گيلان
کادوسيان يا کاسپيان نام مردمان بومی بود که در گيلان امروز و بخش هايی از مازندران ميزيستند. ديگر اقوام, مثل آشوريها, يونانيها و مادها آنها را به نامهای کادوسيان, آمردان و گلان(گيلان) می ناميدند. همانطور که مثلا آلمانی ها به نامهای ژرمن, دويچ, توسک و آلمانی ناميده می شوند. به روايتی کادوسيان خود شامل سه قبيله خويشاوند: کادوسيان, آمردان و گلان بودند. باری نام سرزمين گيلان ماخوذ از نام قوم باستانی ساکن ساحل جنوبی دريای مازندران يعنی کادوسيان و يا گلان می باشد
مازندران
نام قديمی مازندران تپورستان (طبرستان شکل عربی آن) بود که برگرفته از قوم تپورها می باشد. تپورها, آمردان, گلان و کادوسيان اقوام خويشاوندی بودند که در ساحل جنوبی دريای مازندران می زيستند. به گفته ابن اسفنديار نام مازندران بعدها جانشين تپورستان شد. درباره معنای آن چند روايت است که تنها به چهار روايت رايج تر اشاره می کنم.
ريشه کلمه مازندران را از كلمه " ماز" به معنى" دژ" مى دانند. می دانيم که به فرمان مازيار بن قارن سردار معروف طبرستان، براى جلوگيرى از نفوذ اعراب در نقاط حساس اين منطقه به احداث دژ پرداختند و مازندران را به صورت (ماز + اندرآن) به معنى " دژ درآن" مى شناختند. يکی از اين دژها که هنوز پابرجاست قلعه مازيار می باشد که در شمال تهران بعد از قلعه توچال و مهرچال قرار دارد
به روايتی کلمه مازندران آميخته‌ای از ماز به معنی بزرگ و و اينديرا يعنی ديو و ان پسوند مکان می باشد که معنی جايگاه ديو بزرگ يا ديو سپيد که همان دماوند باشد را ميدهد . ملک الشعراء بهار ميگويد: ای ديو سپيد پای در بند / ای گنبد گيتی ای دماوند
ابن اسفنديار معتقد است موز نام کوهی در منطقه بوده و مازندران يعنی جايی که کوه موز درآن (دران) واقع بوده و موزندران به تدريج به مازندران تبديل شده است
بالاخره آقای جواد مفرد کهلان می نويسند: نام مازندران و مازنی اوستا را از ريشه مز (بزرگ)- زن می گيرم يعنی "سرزمين زن يا الهه بزرگ" يا "سرزمين مردم زن سالار" که اين به طوری که ازپرستش الهه آب ها و مقام نسبتاٌ والای زن در جامعهً مردم شمال ايران يعنی مازندران و گيلان پيداست با سنت های کهن اين ديار پيوند دارد.
برای اطلاعات بيشتر می توانيد به تارنمای مازندنومه به آدرس زير مراجعه کنيد:
http://www.mazandnume.com
دريای مازندران, کاسپين, خزر
همه جای دنيا و از جمله بيشتر کشورهای ساحلی اين درياچه زيبا , آن را به نام ايرانی کاسپين که بر گرفته از نام قوم ايرانی کاسپيان که در شمال ايران می زيستند می نامند, الا خودمان. روان شاد کريم کشاورز می نويسد: دريای خزر در دورانهای گوناگون به اسامی کرانه نشينان آن و يا اقوام و قبايلی که گهگاه در مجاورت آن مسکن گزيده بودند ناميده می شده و تمام يا بخشی از آن به نامی موسوم بوده, مانند: دريای خزران, دريای کاسپيان, دريای هيرکانيه(گرگان), دريای جرجان, دريای گيلان(يا بحرالجيل), دريای ديلم, دريای طبرستان, دريای مازندران. ياقوت حموی می گويد که ارسطو اين دريا را هيرکانيه ناميده. اعراب نخست اين دريا را بحر جرجان و سپس بحر خزر ناميدند. بطلميوس آن را دريای هيرکانيه می خواند. ابن خلدون آن را بحر طبرستان می نامد
برای اطلاعات بيشتر می توانيد به تارنمای ورگ به آدرس زير مراجعه کنيد:
http://www.varg.ir/archives/2005/09/post_9.php
آمل
نام آمل از نام يک دختر زيبای مازندرانی به نام آمله گرفته شده است. می گويند پادشاه بلخ که عاشق آمله بود پس از سالها تلاش بالاخره به وصال خود رسيد و در محل کنونی آمل قصر بزرگی برای وی ساخت که بعدها به شهر بزرگی تبديل شد. به روايتی ديگر نام آمل از نام قوم باستانی آمردان که در مازندران می زيستند گرفته شده است. نام آمل شانزده بار در شاهنامه آمده است. فردوسى بزرگ، آنگاه كه از بيداد سلطان محمود غزنوي، جلاى وطن كرد به آمل نزد پادشاهان آل باوند و آل زيار پناه برد
آستارا
در گذشته چون در منطقه آستار مردابها و باتلاقهای زيادی بود کاروانهايی که از آنجا می گذشتند بسيار آهسته و با احتياط بايد از آن منطقه می گذشتند, و آن منطقه را آسته رو يا آهسته رو می خواندند, که کم کم به آستارا تبديل شد
انزلی
چند روايت درباره نام انزلی:1: انزلی برگرفته از کلمه انزليج يعنی اسکله ی پهلو گرفتن کشتی ها.2: برگرفته از نام قوم انزان که در گذشته در ساحل دريای مازندران می زيستند. 3: انزل و يا انگر که معنی لنگر می دهد. 4: چون کادوسيان, يعنی ساکنان بومی گيلان با پارسيان متحد شدند, به اين مناسبت اين محل را انشان يا انزان که خاستگاه پارسيان بود ناميدند. سال 1314 نام شهر را به پهلوی تغيير دادند و در سال 1357 دوباره به انزلی تغيير يافت
بابل
بابل در گذشته های دور به سبب وجود آتشکده ميترا در آنجا "ما ميتر" و به گويش بوميها "مه ميترا" يعنی جايگاه ميترای بزرگ ناميده ميشد. اعراب آنرا مامطير می ناميدند. به علت قرار داشتن بين دو شهر بزرگ آمل و ساری و گسترش بازارها و روابط تجاری به بارفروش تغيير نام يافت. سال ۱۳۱۰ خورشيدی به بابل تغيير نام يافت. که برگرفته از نام بابلرود می باشد. نام بابل از دو بخش "با" يعنی آب يا مايعات و "بل" يعنی فراوان تشکيل می شود که در مجموع به معنای آب فراوان است
بابلسر
نام قديم آن مشهدسر بوده است. اين نام از آن رو بر اين شهر نهاده شده بود که مردم گيلان و غرب مازندران برای سفر به مشهد از اين شهر می گذشتند. بعدها به خاطر نزديکی با شهر بابل و بابلرود به بابلسر تغيير يافت
بهشهر
بهشهر نامی است که حدود 70 سال پيش به اين شهر داده شد. در ابتدا به علت فراوانی گورخر وحشی در منطقه خرگوران ناميده می شد. مدتی هم ناميه، كبود جامه، و تميشه ناميده می شد. شاه عباس صفوی چون مادرش از بهشهر بود شهر را اشرف يا اشرف البلاد نامگذاری کرد.
تنکابن(شهسوار)
تنکا نام قلعه ای بود در منطقه و چون شهر در پای اين قلعه ساخته شد آنرا تنکابن (بن يعنی پای, زير) ناميدند. سال 1310 نام شهر را به شهسوار تغيير دادند. بعداز انقلاب دوباره به تنکابن تغيير يافت. تنکابن يا شهسوار شايد تنها شهر در ايران باشد که از هر دو تا نامش تقريبا بطور مساوی از طرف خود اهالی و يا ديگر ايرانيان استفاده می شود
رامسر
نام قديم رامسر سخت سر بود.منطقه بين تنکابن(شهسوار) و رودسر که شهر رامسر بين آنها قرار دارد از مناطقی است که هيچ کدام از مهاجمان بيگانه, از اسکندر گرفته تا اعراب و ترکان و مغولان نتوانستند آنرا به تصرف کامل خود درآورند. به همين جهت تمام اين منطقه و مردمانش را که در مقابل زورگويان و مهاجمان مقاومت و سرسختی بسيار نشان می دادند سخت سر می ناميدند. بعدها به بزرگترين دهی که در منطقه بود(در محل رامسر کنونی) سخت می گفتند. سال 1314 نام شهر از سخت سر به رامسر تغيير يافت
رشت
نام قديم رشت دارالمرز بود. نميدانم از کی به رشت تغيير يافت. روايتی است که چون اين شهر يکی از مراکز بزرگ ابريشم ريسی بود نام رشت که مشتق از ريسيدن و رشتن است روی آن گذاشته شد. به روايتی ديگر کلمه رشت از دوبخش "رش" يا وارش که به معنی باران ريز است و پسوند "ت" که تداوم را ميرساند تشکيل شده است, و مجوع آن می شود شهر باران های هميشگی. به عقيده دهخدا کلمه رشت به حساب ابجد سال 900 هجری می شود و چون شهر در اين سال ساخته شده است آنرا رشت ناميدند
رودسر
رودسر از شهرهای باستانی ايران است و در دوران باستان کوتم ناميده می شد. اعراب آنرا هوسم می ناميدند. حدود پانصد سال پيش نام شهر به رودسر(کنار رود) تغيير يافت
ساری
به گفته ابن اسفنديار فرخان بزرگ که از اسپهبدان مازندران بود, و در قرن اول هجری می زيسته, اين شهر را به نام فرزندش سارويه ساخته است. ساری از شهرهای باستانی مازندران است. بناى شهر را به توس پسر نوذر نسبت ميدهند. آرامگاه ايرج، سلم و تور، فرزندان فريدون را در ساری ياد کرده اند. منوچهر، شاه پيشدادی به خون خواهی پدر خود ايرج عموهايش سلم و تور را کشت و آنان را در کنار آرمگاه پدرش در ساری دفن کرد.
صومعه سرا
اسم اين شهر برگرفته از عارف بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری شيخ عبدالله صومعه ای می دانند که امروزه مزارش در اول جاده صومعه سرا ـ فومن قرار گرفته است. برخی بر اين باورند که چون در گذشته های دور در اين منطقه گلی به نام (صومعه) وجود داشته و اسم آن از آنجا برگرفته شده است. از آنجائيكه در زبان گيلكى صومعه سرا را " سوماسرا" تلفظ مى كنند،و با توجه به معنى كلمه "سوما" كه زاهد و بى ريا معنى مى دهد،گروهى اين مساله را دليل نامگذارى اين منطقه ميدانند. والبته قرار گرفتن تعداد قابل توجهى امامزاده و مسجد در اين منطقه نيز از نكات قابل اشاره در نامگذارى اين شهرستان مى باشد. (اين مطلب تماما از وبلاگ سوما می باشد که آدرس آن در پايين آورده می شود)
http://www.sooma.blogfa.com
لاهيجان
لاهيجان: يعنی شهر ابريشم . دکتر بهرام فره وشی استاد زبان های باستانی می نويسد : لاه در پارسی ميانه به ابريشم اطلاق می شده و در برهان قاطع لاه به معنی پارچه ابريشمی سرخ آمده است. لاهيگان که لاهيجان شده يعنی محلی که در آنجا ابريشم به دست می آيد
لنگرود
لنگرود که در قديم بندرگاهی آباد بود و چون در رودخانه اش کشتی ها و قايق ها لنگر می انداختند، نام "لنگر رود" و بعدها لنگرود را به خود گرفت
سماموز يا سما موس
چون سماموز تا چندی پيش بسيار ناشناخته بود , حتی برای اغلب شماليها, و همچنين اطلاعات گاها بسيار غلط درباره آن در سايتهای اين
اشتراک در:
نظرات پیام (Atom)
HMDSOFT
0 نظرات:
ارسال یک نظر