سينماي گيلان از نگاه آمار

۱۳۸۶ آبان ۲۵, جمعه ۱۸:۳۰ By Hamedan , In old vr site

اشاره: اين مقاله پيش از اين با عنوان «سينمای شرق گيلان از نگاه آمار» در هفته‌نامه بام سبز چاپ شده است که با توجه به اطلاعات کلی مربوط به تمام گيلان در اين مقاله، با حذف برخی بخش‌های مربوط به شرق گيلان، تقديم خواننده‌گان ورگ می‌شود.
نخستين دستگاه فيلم‌برداری به سال 1318 هجری قمری (1276 ش) به دستور مظفرالدين شاه توسط ميرزاابراهيم‌خان عکاس‌باشی وارد ايران شد. شاه قاجار به عکاس‌باشی دستور داد از شيرهای دربار و مراسم عزاداری ماه محرم فيلمبرداری شود.

نخستين فيلم در ايران به سال 1311 ساخته شد. اين فيلم صامت که «لآبی و رابی» نام داشت به کارگردانی آوانس اوگانيانس عرضه گرديد که ابتدا در تهران و سپس در برخی از شهرهای گيلان نمايش داده شد.
يک سال بعد فيلم ناطق فارسی «دختر لُر» در بمبئی هندوستان ساخته شد. اين فيلم در اغلب شهرهای ايران از جمله رشت روی پرده سينما آمد.

آغاز نمايش فيلم در گيلان به دهه 1290 خورشيدی يعنی تقريبن هم‌زمان با آغاز فعاليت هاليوود در امريکا برمی‌گردد که متعاقب آن اندکی بعد اولين سينما در رشت تحت نام سينما ايران احداث گرديد. در اين دهه در سالن «اجتماعات فرهنگ» واقع در شمال غرب سبزه‌ميدان رشت، هفته‌ای يک‌بار توسط شخصی به نام «الوش‌بيک» فيلم نمايش داده می‌شد. چندی بعد «کريشا ماياک» در اين محل سينما ايران را تاسيس کرد.
اين سينما دارای دو سالن تابستانی و زمستانی بود. قيمت بليط 10 شاهی، يک ريال و يک ونيم ريال بود. در سال 1336 خورشيدی پرده سينما به «سينماسکوپ» تبديل شد.

سينما ايران تا سال 1345 خورشيدی به کار خود ادامه داد و در اين سال تعطيل گرديد. در حال حاضر از محل آن به صورت پارکينگ استفاده می‌شود.
از آغاز فعاليت سينما در شرق گيلان اطلاعات دقيقی در دست نيست. آغاز نمايش فيلم در لاهيجان به اوايل دهه 1300 خورشيدی برمی‌گردد. در سال 1317 خورشيدی سينمای باغ ملی در لاهيجان گشايش يافت و در سال‌های قبل از انقلاب، تعداد سينما در لاهجان به چهار سينما رسيد. سينمای مولن‌روژ، سينمای شهرسبز، سينمای رويال و سينمای استخر که متاسفانه همه اين سينماها امروزه به تعطيلی کشانيده شده است.

به استناد آمار رسمی وزارت فرهنگ و هنر، در سال 1350 خورشيدی در نقاط مختلف استان گيلان مجموعن 39 سينما داير بود. در حالی که در همين سال در سراسر کشور 437 سينما وجود داشت. بدين ترتيب می‌توان گفت که 9/8 درصد سينماهای کشور در استان گيلان داير بوده است. به عبارت ديگر از هر 11 سينمای کشور يک سينما در استان گيلان به نمايش فيلم اشتغال داشت. بر اساس آمار موجود، استان گيلان در ميان استان‌ها و فرمانداری‌های کل از نظر تعداد سينما در کل کشور مقام سوم را به خود اختصاص داده بود.
در اين سال [1350] ساکنان نقاط مختلف به طريق زير از امکانات سينماهای سيار برخوردار بوده‌اند:
1) نمايش فيلم‌های 16 ميلی‌متری در روستاهای استان گيلان توسط واحدهای سيار وزارت فرهنگ و هنر سابق.
2) نمايش فيلم‌های وزارت فرهنگ و هنر توسط سازمان‌های ديگر مانند: اداره کل بهداری استان گيلان، اداره کل تعاون و امور روستاهای استان گيلان و غيره.
3) نمايش فيلم‌های 35 ميلی‌متری خبری مربوط به واحدهای سينماهای سيار در سينماهای استان گيلان.
به استناد آمار رسمی (گزارش فعاليت‌های ايران در سال 1355، وزارت فرهنگ و هنر) در سال 1355 خورشيدی با توجه به افزايش جمعيت استان، تعداد سينماهای کل کشور نسبت به سال 1350 کاهش يافت و از 437 سينما به 393 سينما رسيد.
تعداد سينماهای استان گيلان نيز به شدت تنزل يافت و از 39 سينما در سال 1350، به 28 سينما رسيد و نسبت آن در کل سينماهای کشور از 9/8 درصد در سال 1350 به 1/7 درصد در سال 1355 رسيد. در سال 1355 تعداد سينماهای استان گيلان بر حسب درجه‌بندی به شرح زير بوده است:
استان گيلان در اين سال فاقد سينمای ممتاز بود.
سينمای درجه يک، 7 واحد (25 درصد سينماهای استان گيلان) سينمای درجه دو، 8 واحد (6/28 درصد سينماهای استان گيلان) و سينمای درجه سه، 13 واحد (4/46 درصد سينماهای استان گيلان) بوده است.
هم‌چنين سينماهای استان گيلان بر حسب گنجايش و نسبت جمعيت یه يک صندلی در سال 1355، 28 سينما با گنجايش 119/16 نفر و برای هر 29 نفر يک صندلی [بوده است].