مطالعات ژئوديناميکي از طريق مونيتورينگ تغييرات زماني ميدان ثقل زمين

۱۳۸۶ تیر ۵, سه‌شنبه ۲۲:۱۳ By Hamedan , In

کشور ايران به دليل قرار گرفتن بين پليتهای عربی وتورانی، يکی از مناطق فعال دنيا از نظر تکتونيکی وژئوديناميکی محسوب می شود. حادث شدن دهها زلزله ويرانگر وقربانی شدن هزاران نفر در اين زمين لرزه ها به خوبی بيانگر اهميت موضوع ولزوم مطالعات واقدامات  همه جانبه به منظور کاهش خسارات ناشی از اين پديده طبيعی می باشد.

 

  

 

در سالهای اخير فعاليتهای گسترده وقابل توجهی در کشور به منظور مطالعه گسلهای فعال کشور از طريق داده های ژئودتيکی، تصاوير ماهواره ای و راداری وسيستم تعيين موقعيت جهانی GPS صورت گرفته است واميد می رود با توجه بيشتر مسئولين امر روند کنونی سرعت و گستردگی بيشتری پيدا کند.

 

اما آنچه که مسلم است استفاده از داده های ژئودتيکی اشاره شده فوق تنها نمايانگر تغييرشکلهای سطحی ولايه های فوقانی پوسته زمين می باشد وبه هيچ وجه امکان بررسی تغييرات لايه های درونی زمين توسط اين داده ها ميسر نمی باشد.

 

تغيير شکل پوسته زمين يکی از پيش نشانگرهای زمين لرزه محسوب می شود.به طور کلی هر پارامتري که قبل از وقوع زمين لرزه تغييراتي در آن پديد ايد، بگونه اي که بتوان با بررسي دقيق اين تغييرات زمين لرزه را پيشبيني نمود، پيش نشانگر گفته مي­شود. تا کنون پيش نشانگرهاي متعددي که تعداد آنها به بيش از 30 مورد مي­رسد شناخته شده است. اين پيش نشانگرها عبارتند از: تغيير شکل پوسته زمين، تغيير در تراز دريا، کج شدگي، پيش نشانگرهاي زمين مغناطيسي و ژئوالکتريکي، تغيير در ميدان ثقل زمين، پيش لرزه­ها، انتشار گاز رادن، تغيير در دبي و ارتفاع آبهاي زيرزميني، رفتار حيوانات و ...(جزئیات بیشتر)

 

همانطور که اشاره شد تغيير در ميدان ثقل زمين يکی از پيش نشانگرهای يک زلزله محسوب می شود.اين تغيير در ميدان ثقل زمين ناشی از تغيير در آرايش جرم درونی زمين می باشد که با ثبت مداوم ميدان ثقل در مناطق فعال ژئوديناميکی امکان تخمين انرژی انباشته شده در مرز بين گسلها وبزرگی زلزله احتمالی وجود خواهد داشت.

 

ترکيب داده های ژئودتيک وژئوفيزيکی به همراه استفاده از مشاهدات دوره ای شتاب ثقل در مناطق مورد مطالعه می تواند کمک شايانی به شناسايي مناطق بحرانی نمايد.

 

اما از سال 2003 ميلادی و با پرتاب ماهواره های ثقل سنجی GRACE به فضا، امکان مطالعه تغييرات زمانی ميدان ثقل زمين با دقت بالا، در مقياسهای جهانی و منطقه ای فراهم شده است که می توان از طريق اين داده های ماهواره ای به مطالعه دلايل تغييرات شتاب ثقل زمين از جمله فعاليتهای تکتونيکی پرداخت.

 

در يک تحقيق صورت گرفته توسط Valentin Mikhailov & et . al  ثابت شد که داده های ماهواره ای GRACE قابليت آشکارسازی تغييرات ثقل ناشی از زمين لرزه ای به بزرگی 6.6 را دارا می باشند. بنابراين مدلهای ماهيانه GRACE وتغييرات ثقلی موجود در آن شامل سيگنالهای ژئوديناميکی نيز می باشند وبه اين منظور نيز قابل آناليز وتفسير هستند.

برای مطالعه بیشتر در مورد پروژه  

0 نظرات: